Asha Swayamsevika Training, Salary, Nivad Prakriya, Maharashtra

ASHA Swayamsevika: Training, Salary, and Selection Process in Maharashtra : Under the National Rural Health Mission (NRHM), the Accredited Social Health Activist (ASHA) program plays a crucial role in delivering healthcare services at the village level. ASHAs act as a bridge between rural communities and healthcare centers, ensuring essential medical support reaches those in need.Each non-tribal area has one ASHA per 1,500 people, while tribal areas have one ASHA per 1,000 people to provide better healthcare access. These volunteers are trained to raise awareness about hygiene, vaccination, and disease prevention. They also learn to provide basic treatment for fever, burns, and minor injuries. Additionally, ASHAs distribute essential medicines like DOTS, folic acid, and chloroquine to help prevent and manage common health conditions.Apart from providing medical assistance, ASHAs also play a vital role in identifying and reporting serious health issues to the appropriate healthcare system. Although they work as volunteers, they receive performance-based incentives and allowances for their contributions. This initiative not only strengthens rural healthcare but also provides a source of livelihood for ASHAs, ensuring their dedication to community welfare.

Asha Swayamsevika Training, Salary, Nivad Prakriya, Maharashtra

राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियान (NRHM) अंतर्गत ASHA चा प्रमुख उद्देश ग्रामस्तरावर आरोग्य सेवा पुरविणे आहे. ASHA हे ग्रामीण लोक आणि आरोग्य केंद्र यांच्यात एक महत्वपूर्ण मध्यस्थ म्हणून कार्य करतात.

गैर-आदिवासी भागामध्ये 1500 लोकसंख्येमागे एक ASHA नियुक्त केली जाते, तर आदिवासी भागामध्ये 1000 लोकसंख्येमागे एक ASHA असते. या स्वयंसेवकांना स्वच्छता, लसीकरण आणि आरोग्यविषयक जागरूकता यांचे महत्व ग्रामीण लोकांना समजावून सांगण्यासाठी प्रशिक्षण दिले जाते. यासोबतच, ताप, जखमा, हगवण यावर प्राथमिक उपचार देण्याचे प्रशिक्षण देखील त्यांना दिले जाते.

ASHA या अन्य आवश्यक औषधांची वाटप जसे की DOTS, Folic Acid आणि Chloroquine देखील करतील. जर गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवल्यास, त्यांची माहिती संबंधित यंत्रणांना कळवणे हे देखील ASHA च्या जबाबदारीत समाविष्ट आहे.

तरीही, ग्रामीण ASHA स्वयंसेवक असल्या तरी त्यांना त्यांच्या कार्यानुसार प्रोत्साहन मिळालेल्या वेतन/भत्त्यांची तरतूद आहे, ज्यामुळे ASHA ला एक प्रकारचा नोकरीचा स्रोत मिळतो.

आशा स्वयंसेविका या पदाची शेक्षनिक अर्हता, अनुभव व वय खालीलप्रमाणे

आदिवासी क्षेत्र

1. आदिवासी भागात प्रत्येक 1000 लोकसंख्येमागे एक ASHA कार्यरत असते.

2. आदिवासी भागातील ASHA किमान 8 वी पर्यंत शिक्षित असणे आवश्यक आहे.

3. आदिवासी भागात काम करणाऱ्या ASHA चा वयाचा श्रेणी 20 ते 45 वर्षे असावा.

4. आदिवासी भागातील ASHA विवाहीत असणे आवश्यक आहे.

गैर-आदिवासी क्षेत्रातील ASHA नियुक्ती निकष:

1. गैर-आदिवासी भागात प्रत्येक 1500 लोकसंख्येमागे एक ASHA कार्यरत असते.

2. गैर-आदिवासी भागातील ASHA किमान 10 वी पर्यंत शिक्षित असणे आवश्यक आहे.

3. गैर-आदिवासी भागात काम करणाऱ्या ASHA चा वयाचा श्रेणी 25 ते 45 वर्षे असावा.

4. गैर-आदिवासी भागातील ASHA विवाहीत असणे आवश्यक आहे.

नियुक्ती प्रक्रिया:

1. निवडलेल्या उमेदवारांमधून VHNSC ग्रामसभा तीन उमेदवारांची नावे सुचवते.

2. ग्रामसभेला सुचवलेल्या तीन उमेदवारांमधून एक उमेदवार ASHA म्हणून निवडला जातो.

3. ASHA ची नियुक्ती झाल्यावर नियुक्ती पत्र तालुका आरोग्य अधिकारी यांच्या मार्फत निर्गमित केले जाते.

प्रशिक्षण Asha Swayamsevika Training Program

1. ग्रामसभेद्वारा निवड झाल्यानंतर व तालुका आरोग्य अधिका-यामार्फत नियुक्ती पत्र मिळाल्यानंतर ASHA प्रशिक्षणासाठी पात्र ठरते.

2. प्रशिक्षण हे ७+४+४+४+४ असे एकुण २३ दिवस अशा प्रकारे ५ सत्रात विभागलेले असते.

3. प्रथम ७ दिवसांचे प्रशिक्षण पुर्ण केल्यानंतर ASHA ला तिच्या कार्यकुशलतेवर आधारित प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ते प्राप्त होत असतात.

4. प्रशिक्षणाला हजर राहील्यानंतरच ASHA प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ता प्राप्तीसाठी पात्र ठरते.

प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ते

1. ASHA ला दिले जाणारे प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ता तिच्या कार्यकुशलतेवर अवलंबून असतो.

2. ASHA च्या कार्याची नोंद एका नोंदवहीत घेतली जात असुन तिच्या कार्यकुशलतेनुसार (दर्जानुसार) तिला प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ते दिले जातात.

3. ASHA ला मिळणारे प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ते हे महिन्यातुन एकदा होणा-या बैठकीच्यावेळी PHC स्तरावर दिले जातात.

4. ASHA ला दिले जाणारे प्रोत्साहनपर वेतन/भत्ते हे धनादेशाच्या स्वरुपात दिले जातात.

आशा स्वयंसेवकांच्या भूमिका आणि जबाबदाऱ्या काय आहेत?

आशा स्वयंसेवकांना साथीच्या रोगांविषयी जनजागृती करण्याची आणि उपचारासाठी मदत करण्याची मुख्य भूमिका दिली जाते. त्यांच्यावर विविध कुटुंब कल्याण योजना आणि माता आणि बालआरोग्य संबंधित उपक्रमांची माहिती पुरवण्याची जबाबदारी आहे. यामध्ये प्रसूतीपूर्व तपासणी, लसीकरण, स्तनपान, लोहयुक्त गोळ्यांचे वितरण, तसेच संतुलित आहार घेण्यासंबंधी मार्गदर्शन समाविष्ट आहे. याशिवाय, ते जन्म आणि मृत्यू नोंदणी करण्यात मदत करतात आणि किरकोळ आजारांवर औषधं देण्याचे काम देखील करतात.

कोरोना महामारीच्या काळात, आशा स्वयंसेवकांनी घरोघरी जाऊन सर्वेक्षण केले, जिथे त्यांनी वयोवृद्ध व्यक्तींच्या आरोग्याविषयी माहिती घेतली, तसेच होम क्वारंटाईन असलेल्या कोरोना रुग्णांची स्थिती देखील तपासली. प्रत्येक रुग्णाच्या लक्षणांचा तपास केला आणि त्यांना योग्य मार्गदर्शन केले.

लसीकरणाची जनजागृती आणि लसीकरण केंद्रांवर मदत करणे हे देखील आशा स्वयंसेवकांचे महत्त्वपूर्ण कार्य होते. कोरोनाच्या तिसऱ्या लाटेत, आशा स्वयंसेवकांना बालकांचे सर्वेक्षण करण्याची अतिरिक्त जबाबदारी देण्यात आली होती.

Asha Swayamsevika Eligibility

आदिवासी क्षेत्रात काम करणाऱ्या आशा आमचं शिक्षण हे आठवी पूर्ण झालेलं असावं. त्याचबरोबर बिगर आदिवासी क्षेत्रात काम करणाऱ्या आशांचे शिक्षण हे दहावी पूर्ण झालेलं असावं अशी शासनाची अट आहे.

• आशा वर्कर
• फोटो कॅप्शन,
• आशा वर्कर, प्रातिनिधिक फोटो

आशा स्वयंसेविका ही विवाहित स्त्री असावी. त्याचबरोबर ती 20 ते 45 वयोगटातील असावी. या वर्गातील ज्या उमेदवारांकडून अर्ज केले जातात त्यातून तीन उमेदवारांची नावं ही ग्रामसभेला सुचित केली जातात आणि ग्रामसभेकडून या तीन उमेदवारांपैकी एका आशा स्वयंसेवकांची निवड केली जाते. ग्रामसभेद्वारे आशा स्वयंसेवकांची निवड झाल्यानंतर तालुका आरोग्य अधिकारीकडून आशा स्वयंसेविका ला नियुक्ती पत्र देण्यात येते. त्यानंतर आशा स्वयंसेविकांना 23 दिवस प्रशिक्षण दिलं जातं.